GİRİŞ

Kadını Güçlendirme İlkeleri

Birleşmiş Milletler Kadını Güçlendirme İlkeleri, kadının iş dünyasında ve toplumdaki yerinin güçlendirilmesi için yol gösterici prensiplerden oluşmaktadır. "Eşitlik İş Demektir" alt başlığı ile de tanınan ilkeler, şirketlerin, kadın-erkek eşitliğine verdiği önemin, başarılarına yaptığı katkının altını çizmekte; bunları da, gerçek hayattaki iş deneyimleri ve tüm dünyadan "en iyi uygulama" örnekleriyle desteklemektedir. İlkeler, iyi bir kurumsal vatandaş olmanın gerektirdiği doğru cinsiyet politikalarını, Küresel İlkeler Sözleşmesi'ni ve sürdürülebilir büyümede şirketlerin rollerini anlatmaktadırlar. "Kadını Güçlendirme İlkeleri," BM Kadın Ajansı ve BM Küresel İlkeler Sözleşmesi'nin ortak çalışmaları sonucu tasarlanmıştır. İlkeler, bir sene boyunca uluslararası, çok katılımlı bir danışma sürecinde geliştirilmiş ve 2010 Dünya Kadınlar Günü'nde açıklanmıştır.

​

TANIM VE KAPSAM

S.S. İzmir Eğitim Kooperatifi (İZEK) ortakları ve diğer tüm paydaşları arasında toplumsal cinsiyet eşitliğinin gözetilerek her düzeyde eşit fırsatların yaratılması, haklar ve özgürlüklerin güvence altına alınmasına yönelik uyulacak ilkeleri, stratejileri ve Kooperatif TCE komisyonu tarafından oluşturulması hedeflenmektedir.

​

“Toplumsal cinsiyet”, cinsiyetlere toplum tarafından atfedilen roller, sorumluluklar, davranışlar, yargılar ve özellikler olarak tanımlanabilir.

 

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin, diğer bir deyişle cinsiyetlerine göre bireyler arasında kamusal alanlarda ve özel yaşam alanlarında kaynaklara erişimde farklılıkların, çoğunlukla da kadınları dezavantajlı konuma sokan bir problem olarak varlığını kabul edilmesinin sağlanması hedeflenmektedir.

 

Hedeflenen bu farkındalıkla toplumsal cinsiyet eşitliğini öne çıkaran, bireyler arasında cinsiyet ayrımı gözetmeksizin kamusal ve özel alanlarda eşit görünürlüğü, kadınların güçlenmesi ve katılımlarının artırılmasını, toplumsal kaynaklar ve fırsatların eşit bir şekilde dağıtımı ile bu kaynak ve fırsatlara kadınların erişiminin desteklenmesi hedeflenmektedir.

 

Toplumsal cinsiyet eşitliğine dair İZEK ilke ve stratejilerini tanımlarken, en başta Türkiye’nin 1985 yılında taraf olduğu “Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)” ve Anayasanın kadın-erkek eşitliğini devletin sorumluluğu olarak tanımlayıp güvence altına aldığı 10’uncu maddesi ve ilgili mevzuatın yanı sıra Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulunun 28.05.2015 tarihli kararına dayandırılması önceliklendirilecektir.

​

Farkındalığın Artırılması

İZEK, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda öncelikle kooperatif içinde bilgi ve veri ağları kurması, ortaklar arasında ve ortakların hizmet alanlarında toplumsal cinsiyet eşitliğine dair farkındalık ve kavrayış geliştirmek ve yerleştirmek için öncü bir rol üstlenmesi,  bütün bileşenlerine, toplumsal cinsiyet eşitliği doğrultusundaki bireysel ve kurumsal hak ve sorumlulukları konusunda farkındalık kazandırılması üzerine etkinlikler düzenlenmesi ve bu tür etkinliklerin desteklenmesi hedeflenmektedir.

 

CİNSEL TACİZ VE SALDIRIYA İLİŞKİN TANIM

Cinsel taciz, ”Sözle, beden diliyle veya her türlü iletişim aracıyla gerçekleştirilen, kişinin cinsel özgürlüğünü ihlal eden, rızasına dayanmayan cinsel içerikli davranışların tümü cinsel tacizdir.” olarak tanımlanmaktadır. Olayın gerçekleştiği ortama ve bağlama göre ısrarla tekrarlanan eylemler ya da bir tek eylem cinsel taciz olarak değerlendirilebilir. Süreklilik ön koşul değildir. Her cinsel yönelim ve yaştaki insan cinsel tacize uğrayabilir. Cinsel taciz farklı biçimlerde gerçekleşebilir. Tamamen kapsayıcı olmamakla birlikte, bazı cinsel taciz biçimleri, cinsel içerikli tehditler, kişilerin cinsiyetine yönelik taciz, düşmanca ortam tacizi ve istenmeyen cinsel ilgi ve yakınlık şeklinde görülebilir.

​

Cinsel saldırı, ‘rızaya dayalı olmayan cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığının ihlal edilmesi’ şeklinde tanımlanmaktadır. Cinsel saldırı, kişinin fiziksel ve/veya psikolojik güç kullanımı, tehdit, korku, baskı altına alma, gözdağı verme, hile ve kandırma gibi zorlamalarla cinsel içerik taşıyan fiziksel bir davranışa maruz kalması yoluyla vücut dokunulmazlığının ihlal edilmesi olarak kabul edilmektedir.

​

Çocuğa yönelik cinsel istismar, 18 yaşından küçüklere karşı gerçekleştirilen cinsel saldırı ve cinsel taciz eylemleri olarak değerlendirilmektedir. Suçun, kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi hâlinde, ceza ağırlaştırılmaktadır. Fiilin cebir ya da tehditle işlenmesi de cezayı ağırlaştırmaktadır.

 

Rıza kavramı, hak ihlalleri, psikolojik taciz, cinsel taciz ve cinsel saldırı tanımlamasında önemlidir. Unvan ve/veya mevki kullanılarak fiziksel ve/veya psikolojik güç kullanımı, tehdit, korku, baskı altına alma, gözdağı verme, hile ve kandırma ile alınan sesli ya da sessiz onay rıza olarak kabul edilemez. Sessiz kalmak rıza göstermek değildir. Rızanın sürekliliği esastır, rıza her zaman geri alınabilir.

 

Acil durum, ivedilikle işlem yapılmadığı ve önlem alınmadığı takdirde başvuranın can güvenliğinin veya hak ve özgürlüklerinin tehdit altında olduğu; cinsel taciz ve saldırıya ilişkin delillerin kaybolması ihtimallerinin ortaya çıktığı durum şeklinde tanımlanmaktadır.

 

Ayrımcılık, bir kişiye toplumsal cinsiyet temelli keyfi ya da haksız bir davranışta bulunulması ve bu suretle bu kişinin mağdur edilmesi olarak ifade edilmektedir. Daha özel olarak, toplumsal cinsiyet kimliği ya da cinsel yönelimi nedeniyle bir kişi ya da gruba, aynı ya da benzer konumda olduğu diğer kişilere göre keyfi olarak eşit davranmamak ya da onları mağdur etmek anlamına gelmektedir.

 

Başvuran, cinsel tacize veya saldırıya maruz kaldığı iddiası ile ilgili birime başvuran kişi olarak tanımlanmaktadır.

 

Tanık, cinsel taciz ve/veya saldırı teşkil edebilecek olayın taraflarından biri olmayıp, söz konusu olay hakkında herhangi bir yolla doğrudan bilgi sahibi olan kişi olarak tanımlanmaktadır.

 

19.11.2021 tarihli, 2021/34 nolu Yönetim Kurulu Kararı ile onaylanmış ve yayımlanmıştır. 

​

                                                          Yönetim Kurulu Başkanı: Alper Akbulut

                                                          Yönetim Kurulu 2. Başkanı: Nurhayat Dirik

                                                          Yönetim Kurulu Üyesi: Murat Kurt